Over hoe het systeem van familierechtspraak, waaronder het niet doen van deugdelijk (feiten)onderzoek, schade berokkent aan moeders, vaders en kinderen die bloot staan aan dwingende controle en andere vormen van huiselijk geweld.

Lees het belangrijke rapport van april 2023 van speciaal rapporteur van de VN/UNSRVAW (https://lnkd.in/epbi43is):

“The report demonstrates how the discredited and unscientific pseudo-concept of parental alienation is used in family law proceedings by abusers as a tool to continue their abuse and coercion and to undermine and discredit allegations of domestic violence made by mothers who are trying to keep their children safe. It also shows how the standard of the best interest of the child is violated by imposing contact between a child and one or both parents and by prioritizing it, even where there is evidence of domestic violence. Predominantly as a result of the lack of training and gender bias and of access to legal support, the custody of children may be awarded to perpetrators of violence, despite evidence of a history of domestic and/or sexual abuse. The risks of such consequences are compounded for women from marginalized groups in society. The report elaborates on systemic issues that lead to additional barriers to justice. Judges and evaluators need to move away from focusing on the identification of behaviours that are contested within the discipline of psychology and towards a focus on the specific facts and contexts of each case.”

en:

“The use of “reunification camps” for children as part of any outcome in legal proceedings be prohibited”.

Hoogleraar Corine de Ruiter en ik hebben al vaker op misstanden in het systeem van familierecht en jeugdbescherming gewezen, bijvoorbeeld in:

JEUGDBESCHERMING EN FAMILIERECHT: PARALLELLEN MET DE TOESLAGENAFFAIRE

Geplaatst in Mr. Online op: 25 januari 202

Link: https://www.mr-online.nl/jeugdbescherming-en-familierecht-parallellen-met-de-toeslagenaffaire/

De afgelopen weken heeft het rapport van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag, met de uitzonderlijk zwaarwichtige titel ‘Ongekend onrecht’ veel stof doen opwaaien. Uit het rapport wordt duidelijk dat de Nederlandse overheid een aantal van haar burgers buitenproportioneel veel leed heeft aangedaan en dat zij heeft verzaakt deze burgers tegen de overheid en haar uitvoerende instanties te beschermen.

Bemoedigend

Het is bemoedigend dat er nu aandacht is voor deze ernstige misstanden rondom de kinderopvangtoeslagen en dat deze grondig worden onderzocht. Hopelijk geeft het de getroffen burgers enige (h)erkenning voor het hen aangedane en soms onherstelbare leed en zorgt het op termijn voor een hersteld maatschappelijk vertrouwen in onze rechtsstaat. Er bestaan helaas ook andere terreinen waarop sprake is van voortdurend rechtsstatelijk falen: de jeugdbescherming en het familierecht.

Ten onrechte opgelegd

Toenmalig Kinderombudsman Marc Dullaert publiceerde al in december 2013 het rapport ‘Is de zorg gegrond? Analyse van het feitenonderzoek inzake ingrijpende jeugdzorgbeslissingen’, waaruit bleek dat veel ouders en kinderen lijden onder de beslissingen die jeugdzorgwerkers, rechters en gedragswetenschappers over hen nemen. De samenvattende conclusie loog er niet om: “De Kinderombudsman stelt vast dat er in de werkprocessen van Bureau Jeugdzorg, Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en de Raad voor de Kinderbescherming op dit moment niet voldoende kwaliteitswaarborgen zijn ingebouwd om ervoor te zorgen dat het aantal fouten tot het absolute minimum wordt beperkt. Daardoor bestaat het risico dat fouten verderop in de jeugdzorgketen doorwerken. Het is dan mogelijk dat er beslissingen worden genomen op basis van onvolledige, onvoldoende onderbouwde informatie. In het uiterste geval zou een kinderbeschermingsmaatregel ten onrechte opgelegd dan wel beëindigd of verlengd kunnen worden, of wordt tot een omgangsregeling met een ouder besloten die beperkter is dan nodig.”

Ontvoering

Inmiddels is het meer dan zeven jaar later en is er niets veranderd. Nog steeds zijn er burgers die zonder deugdelijk feitenonderzoek, op basis van verdenkingen en beeldvorming, worden beticht van psychische en/of fysieke mishandeling van hun kinderen en worden kinderen vervolgens uit huis geplaatst door jeugdhulpverleners en/of familierechters. Of andersom: Kinderen en/of ouders die werkelijk slachtoffer zijn van psychisch en/of fysiek geweld worden niet serieus genomen en zonder deugdelijk feitenonderzoek door de overheid gedwongen tot contact met de pleger. Soms gaat het al mis aan het begin van de jeugdzorgketen, wanneer valse meldingen bij de politie als ‘huiselijke twist’ of ‘ontvoering’ worden opgeslagen in het digitale systeem onder de kop ‘incidenten’, zonder dat is onderzocht of deze meldingen kloppen. Veilig Thuis en andere instanties in de jeugdzorgketen nemen, soms jaren later, dergelijke ‘incidenten’ in hun rapporten over als feiten, op basis waarvan de familierechter beslissingen neemt in gezag- en omgangskwesties. Het leed van betrokken ouders en kinderen is in dergelijke zaken immens en vaak onherstelbaar.

Op de handen zitten

In de toeslagenaffaire gaf de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in Trouw (9 januari 2021) aan onderzoek te zullen doen naar haar uitspraken van de afgelopen jaren om te zien of er naast de toeslagenaffaire mogelijk meer terreinen zijn waar de burger disproportioneel last heeft gehad van strenge wetgeving en het ontbreken van rechtsstatelijkheid. De voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak acht het daarbij ook van belang om eerst de ouders en hun advocaten te ontmoeten: “Gewoon op de handen zitten en luisteren. Dat is essentieel”. Het demissionair kabinet en de leden van de Tweede Kamer hebben inmiddels ook inhoudelijk gereageerd en onder meer aangegeven dat reflectie op het eigen handelen en dat van de uitvoeringsinstanties nodig is. Deze reacties vinden wij noodzakelijk.

Leed van burgers

Dergelijke reacties zouden ook de betrokken instanties in de jeugdbeschermings- en familierechtketen passen. Te vaak worden problemen en het leed van burgers ten onrechte teruggelegd bij burgers zelf. Gezien het soms buitenproportioneel en onrechtsstatelijk handelen van overheidsinstanties is ook hier een grondig onderzoek naar het eigen falen en een open luisterende houding van alle betrokken instanties, zoals Politie, Veilig Thuis, jeugdhulpverleners, Raad voor de Kinderbescherming, de jeugd- en familierechtspraak, betrokken ministers en de wetgever, aangewezen. En ook hier is het van belang dat instanties eerst luisteren naar de verhalen over de misstanden in de jeugdbescherming en het familierecht en dat zij deze serieus nemen, opdat getroffen burgers enige (h)erkenning krijgen voor het hen aangedane leed, meer leed wordt voorkomen en het maatschappelijk vertrouwen in onze rechtsstaat wordt hersteld. Luisteren en op de handen zitten.