Achtergrondinformatie

Er is ook binnen de Nederlandse instellingen en politiek steeds meer aandacht voor oudervervreemding en -verstoting en voor de mogelijkheden en belemmeringen voor passende maatregelen die er zijn in de huidige regelgeving. Enkele belangrijke documenten tot mei 2023 zijn hier te vinden.

Richtlijnen en beleidsadviezen

Advies Expertteam ouderverstoting aan de regering (2021): https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2021/02/04/bijlage-1-adviesrapport-expertteam-ouderverstoting-complexe-omgangsproblematiek-januari-2021
Richtlijn Nederlands Jeugdinstituut ‘Scheiden en problemen van jeugdigen’. Deze richtlijn is bestemd voor alle professionals in de jeugdhulp: https://richtlijnenjeugdhulp.nl/scheiding/
Er is ook een ‘Aanpak bij complexe scheidingen’ van Jeugdzorg Nederland. Deze is bestemd voor professionals na een OTS. De inhoud komt in grote lijnen overeen met de richtlijn: https://www.jeugdzorgnederland.nl/wp-content/uploads/2021/03/Aanpak_bij_Complexe_Scheidingen-def.pdf
In 2023 adviseerde de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming om kinderen in complexe scheidingen zo veel mogelijk buiten het stagnerende systeem van jeugbescherming te houden. De RSJ vraagt de centrale overheid om snel regie te nemen en een landelijke aanpak te implementeren die ervoor zorgt dat kinderen en ouders in een complexe scheidingssituatie zo snel mogelijk de best passende hulp krijgen: https://www.rsj.nl/documenten/rapporten/2023/06/07/advies-complexe-scheidingen-en-jeugdbescherming.

Evaluaties van de juridische praktijk rond oudervervreemding en -verstoting

Onderzoek naar en advies over rechterlijke instrumenten bij oudervervreemding en -verstoting, uitgevoerd door het wetenschappelijk onderzoeksbureau van het Mnisterie van Justitie (WODC) in opdracht van de regering (2023): https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/scheiden/documenten/rapporten/2023/05/09/tk-bijlage-eindrapport-rechterlijke-instrumenten-omgangsproblematiek-en-contactverlies
Zelfreflectie van jeugd- en familierechters ‘Recht doen aan kinderen en ouders’ (2023): https://www.rechtspraak.nl/SiteCollectionDocuments/Publicatie%20Reflectietraject%20Familie%20Jeugd.pdf
Eerste evaluatie van de Jeugdwet vanuit juridisch perspectief (2018), door de Universiteit Leiden, met name veel vragen over de rechtspositie van kinderen en hun ouders en onduidelijkheid in besluitvorming over kinderbeschermingsmaatregelen: https://scholarlypublications.universiteitleiden.nl/access/item%3A2971043/view
Eindevaluatie van de Wet herziening kinderbeschermingsmaatregelen (2022) door het WODC, over de juridische praktijk van OTS, gezagsbeëindiging en uithuisplaatsingen: https://repository.wodc.nl/bitstream/handle/20.500.12832/3194/3169-eindevaluatie-wet-herziening-kinderbeschermingsmaatregelen-volledige-tekst.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Breder onderzoek naar het functioneren van jeugdbescherming

‘Georganiseerde onmacht’ , onderzoek van de Rekenkamer naar de rol van de rijksoverheid bij de jeugdbescherming (2023): https://www.rekenkamer.nl/publicaties/rapporten/2023/04/13/georganiseerde-onmacht
‘Onmacht? Een onderzoek naar een calamiteit in Amsterdam waarbij een veertienjarig meisje door haar vader is doodgeschoten’ (2021) in opdracht van de gemeente Amsterdam. Hierin wordt de gemeentelijke jeugdhulp onderzocht in een geval van ouderverstoting met dodelijke afloop: https://www.amsterdam.nl/sociaaldomein/zorg-jeugd/artikelen/onderzoek-calamiteit-amsterdam-oost/