Een kind beweert van nature nooit uit zichzelf dat het één van de ouders niet meer wil zien.

Bij een vechtscheiding denken hulpverleners vaak aan ‘rust’ creëren voor het kind. Bang om het belang van het kind te schaden durven ze niet op te treden als een van de ouders de omgangsregeling aan de laars lapt. Maar door deze ouder haar gang te laten gaan beschadigt het kind omdat de vervreemding hierdoor in gang kan worden gezet, mede doordat er lange wachtlijsten zijn of de pathologie van de verstoten niet wordt doorzien.

Ze durven niet verder te kijken

Mijn ervaring is dat hulpverleners en rechters vaak niet verder durven kijken dan hun neus lang is. Als bijv. de moeder alle hulpverlening saboteert door te blijven herhalen dat het kind de andere ouder “niet wil zien” en het kind dat zelf ook is gaan beweren, lijkt er geen andere optie meer te bestaan dan de verstoten ouder maar af te souperen. Dat overkwam ook mij, zoals een groot aantal mede-lotgenoten.

Geen waarheidsvinding

De ervaring leert dat een tijdens OTS opgelegde ‘forensische mediation’ een wassen neus is. Niks geen waarheidsvinding; ieder krijgt zijn eigen ‘gelijk’ en dus kan ook dit onderzoek gemakkelijk door één ouder worden gesaboteerd. Door keer op keer te herhalen dat het kind de andere ouder niet wil zien is een “ervaren” forensisch mediator, zoals wij Koppens toegewezen kregen, gemakkelijk te verleiden om rapport uit te brengen ‘dat ouders er niet uitkomen’. Vervolgens beloont de rechter de tegenwerkende ouder met eenhoofdig gezag “in het belang van het kind”, nu het toch al zo lang bij de verstoten ouder weg is.

Zolang ouders in Nederland moeten vechten om hun kind te mogen (blijven) zien is er echt iets mis. Wat stelt humaan beleid voor als gedegen onderzoek uitblijft, oorzaken worden verloochend en gebrek aan deskundigheid in de jeugdzorg troef is? Vreemd wel, nu er recent onderzoek voorhanden is, wat de pathologie is en hoe het mechanisme achter oudervervreemding en ouderverstoting werkt (beluister dit in de video van prof. Jennifer Harman, verderop in dit stuk).

Kinderen die door een van de ouders worden gebrainwasht kunnen verschrikkelijke dingen zeggen, maar ook doen. In de documentaire ‘Verstoten Vaders’ werd dit pijnlijk duidelijk toen een vader in elkaar werd geslagen door zijn (toen 14-jarige) zoon, terwijl zij elkaar al jaren niet hadden gezien maar voordien een warme, liefdevolle relatie kenden.

In gesprek met Veilig Thuis kort daarop vertelde de moeder van het kind vals dat er een contactverbod lag en vader niet naar het hockeyveld had mogen komen. Dit had zij haar zoon waarschijnlijk ook verteld, waardoor hij zich geoorloofd zag om zijn vader een les te leren. Van een contactverbod is echter nooit sprake geweest. Vreemd dat er nooit naar de oorzaak voor de mishandeling werd gevraagd door Politie of Veilig Thuis. De laatste raadde vader aan maar beter bij zijn zoon weg te blijven; het is de wereld op zijn kop!

Als je op jonge leeftijd door je (alles overheersende) moeder continu wordt ingeprent dat je vader niet deugt, moet je je beeld van de werkelijkheid aanpassen. Je moet de leuke herinneringen aan je vader uitgummen, jezelf herprogrammeren uit overleving. Dit laatste werd duidelijk toen mijn zoon de raadsonderzoekers vertelde geen enkele positieve herinnering meer aan zijn vader te hebben.

De Raad vd Kinderbescherming noch de Rechtbank schonk er aandacht aan. Blijkbaar is alles geoorloofd als je als ouder de andere buitenspel wilt zetten. Niet het kind, maar de zieke ouder voert deze ‘oorlog’ die het kind ziek maakt en vergiftigd. Deze ouder is niet in staat het belang van het kind boven dat van zichzelf te plaatsen en zal/moet zich wreken over de verloren relatie, ten koste van het kind.

Ouderverstoting = kindermishandeling

Als een kind wordt gedwongen de helft van zichzelf te ontkennen kan dit leiden tot een identiteitscrisis, hechtingsproblemen of verslavingsproblemen later of het niet kunnen aangaan van een gezonde relatie als het volwassen is. Ook de verstoten ouder heeft het ontzettend moeilijk doordat deze constant op eieren loopt. Uit eigen ervaring weet ik hoe moeilijk het is om dit onrecht te moeten verteren en de confrontatie aan te gaan met de vele leugens die mijn kind zijn ingeprent. Radeloosheid en machteloosheid krijgen de overhand. Sommige ouders plegen zelfmoord, anderen raken zichzelf kwijt en verliezen het vertrouwen in zichzelf.

Van de informatieplicht die ex-partners naar elkaar hebben over de kinderen komt in de praktijk vaak weinig terecht. In mijn geval werd een dwangsom opgelegd voor elke keer dat de moeder dit verzuimde. Die dwangsom kwam er pas nadat ik een jaar moest wachten op een bericht en nadat Covid-19 al maanden wierig teelde. Het eerste bericht sindsdien luidde:” Je zoon maakt het goed. Hij zegt dat hij gelukkig is en dat hij het heel fijn vindt dat je geen gezag meer hebt (…) en niet meer bang is om papa bij hockey of school tegen te komen. Hij is blij dat hij voor het eerste volledig rust heeft”.

Het pijnlijkst is het totaal ontbreken van contact met je kind terwijl je weet hoe de gezonde band met je kind volledig wordt verwoest. De balans is weg voor het kind. Dat is althans het doel van het machtsmisbruik waarvan de controlerende ouder profiteert en de machteloze situatie waarin de verstoten ouder verkeert verder accentueert.

Ik heb telefoonnummer noch e-mail van mijn kind. Verjaardagcadeau’s of kaartjes komen niet aan of krijgt hij niet. Geen enkel contact is mogelijk. Een foto van hem met mij op Facebook plaatsen voor zijn verjaardag werd gestraft met een kort geding. Van kennissen en hulpverleners kreeg ik te horen dat ik geduld moet hebben. ‘Geef je kind de ruimte, hij komt vanzelf bij je terug’ beweerde een raadsmedewerker in de rechtszaal. De kans hierop wordt kleiner en kleiner naarmate de tijd verstrijkt. Het zwaktebod van de RvdK om de ‘gespleten loyaliteit’ te sussen met de uitspraak “het kind heeft rust nodig” werd me teveel. Ik wil soms schreeuwen dat de jeugdzorg niet functioneert. Ze beschermen geen kinderen!

Alles wat ik over mijn situatie schrijf wordt door de Tunesische moeder van mijn zoon met argusogen gelezen. Regelmatig gevolgd door aangiftes wegens smaad of het starten van nieuwe juridische procedures, waarin zij de rechtbank verzoekt om een contactverbod met mijn zoon of waarin zij de rechter verzoekt mijn posts op social media te doen stoppen. Het gaat haar niet om het welzijn van ons kind, maar de eigen belofte dat ik mijn zoon nooit meer zal zien. Het is een déjà-vu uit haar eigen pubertijd, toen zij haar eigen ouders afstootte welke ik tijdens onze 14-jarige relatie nooit mocht ontmoeten. Zo staat ‘arabische’ schaamte een oplossing voor ons kind in de weg.

Mijn zoon, met wie ik al 5 jaar op geen enkele wijze contact kan leggen, denkt nu dat ik hem en zijn moeder op internet ‘lastig val’. Dat stond althans in een aangifte die hij onlangs tegen mij bij de politie deponeerde, waarschijnlijk op initiatief van zijn moeder. Er bestaat ondertussen een sterke coalitie (band) tussen de twee, waarmee mijn hechte, warme band met hem op onnavolgbaar vakkundige wijze werd verwoest.

Toch hoop ik dat mijn zoon ooit zal begrijpen dat niet ik, maar het weigeren van communicatie door zijn moeder de oorzaak werd voor alle problemen. Moeder wijst per definitie iedere hulp of toenaderingspogingen af, ook voorstellen die rechters in zittingen voorleggen. Terwijl iedereen weet dat overleg de enige manier is om hier uit te komen, kwam zij met eisen die voor geen mens als redelijk kunnen worden beschouwd: als ik als vader toegeef mijn kind en haar te hebben mishandeld en 2: alle toekomstige kosten voor de buitenlandse opleiding voor ons kind naar haar overmaak, zou zij ‘eventueel’ bereid zijn ‘haar’ kind te bewegen zijn vader weer op te zoeken. Op de laatste zittingen dit jaar die zij wegens vermeende ‘smaad’ aanspande, kreeg zij van de rechter te horen dat zij begrip moest hebben dat ons kind ook een vader heeft. Als zelfbenoemd feministe voor dovemansoren!

Ik neem afscheid van mijn zoon na 10 jaar juridische strijd. Niet omdat het kan, maar omdat het moet. Ook ik moet (over)leven, net als mijn zoon die gedwongen werd te moeten kiezen tussen zijn ouders. Simpelweg omdat jeugdzorg haar eigen richtlijnen negeerde en geen heil zag mijn zoon voor deze lijdensweg te behoeden. Ouderverstoting als ‘ultieme’ manier om je ex uit je leven te bannen, geholpen door een jeugdzorg-systeem wat zichzelf amper in de ogen durft te kijken, maar ook justitie laat hier steken vallen.

Kinderen zijn gemakkelijk te manipuleren om ze te bewegen een hekel aan de andere ouder te krijgen, zeker voor de ouder met een persoonlijkheidsstoornis: die heeft immers geen last van spijt, schaamte, gewetenswroeging of empathie. Vaak komen signalen als Borderline, Narcisme of Psychopathie pas negatief aan de oppervlakte na een heftige gebeurtenis. De bevalling van ons kind werd een breekpunt toen moeder haar eigen jeugdtrauma herleefde en ik merkte dat de woede die zij voor haar vader had opgekropt op mij werd geprojecteerd. Sindsdien was het vallen en opstaan in onze relatie, om uiteindelijk te worden weggeblazen met verwijten die kant noch wal raakten. Het gaat je niet in je koude kleren zitten als je je constant moet verdedigen tegen valse beschuldigingen. Het gevolg daarvan was dat ik ernstig ging twijfelen over alles wat ze me al die jaren had verteld.

Soms kom je mensen tegen met onnavolgbare charme. Ze kunnen je met een glimlach een mes in de rug steken, de grond in boren of overtuigen met grove leugens en verzinsels. Daarom is bewustwording over de fenomenen die bij oudervervreemding spelen zo belangrijk.

Bron: Gérard Stokkink