“Twee strijdende ouders” – Jeugdbescherming
De blog van Manuelle Devilee van JGB over complexe scheidingen verwoordt helder de problematiek waar ouders en kinderen in een complexe scheiding mee te dealen hebben: Artikel | De complexe echtscheiding (djgblogt.nl) Ik licht het hieronder toe.
Twee strijdende ouders
Precies dit is wat JGB vaak ziet, twee strijdende ouders die geen oog hebben voor de impact op de kinderen.
“Ouders die elkaar niks meer gunnen. Ouders die vechten om broodtrommels, trainingspakken, haarspeldjes of kleren. Ouders die zich niet beseffen dat de strijd die zij met elkaar aangaan de kinderen belast. Integendeel, ze lijken hun gedrag goed te praten. Door zichzelf voor te houden dat ze het voor de kinderen doen.”
Dit is wat iemand ziet die door de ‘complexe scheiding bril’ naar de situatie kijkt. Dan lukt het niet om te zien wat er zich werkelijk afspeelt in de meeste complexe scheiding situaties. Hiermee wordt kinderen en ouders echt tekort gedaan. Achter deze strijd vindt namelijk meestal eenzijdig (ex-)partnergeweld plaats en kindermishandeling. Geweld dat vaak al tijdens de relatie is ontstaan en tijdens en na de breuk verergert over de rug van de kinderen.
De gestagneerde ouder weet feilloos op de knoppen van de getraumatiseerde ouder te drukken door leugens, verdraaïngen, manipulatie, intimidatie en door het hersenspoelen en laten spioneren van de kinderen.
Deze slachtoffers van het huiselijk geweld hebben vanwege de kinderen noodgedwongen contact met de daders. Van hen wordt verwacht dat ze gezamenlijke gesprekken voeren in vrijwillig kader of gedwongen kader. Dit maakt dat de ‘gezonde’ ouder geen ruimte krijgt voor herstel. Hoe is dit in het belang van de kinderen?
Als er gehamerd blijft worden op gezamenlijke gesprekken en dat ouders er samen uit moeten komen in belang van de kinderen terwijl de onveiligheid voor ouders en kinderen niet wordt (h)erkend, wordt hiermee de dader een podium gegeven en zal deze geen verantwoordelijkheid voor zijn/haar gedrag nemen.
Ik spreek talloze ouders die al jaren in deze situatie moeten overleven. De zorgen die ze benoemen, worden niet (h)erkend en hun kinderen worden in hun ontwikkeling belemmerd door de constante onveiligheid die ze ervaren.
‘Beide ouders verwijten elkaar’, terwijl eigenlijk één ouder oprechte en gegronde zorgen uit en de andere ouder verwijten maakt in de vorm van leugens en valse beschuldigingen. Het kan erg ingewikkeld zijn om het onderscheid te maken. Daarom is het zo belangrijk om verder te willen kijken dan door de ‘complexe scheiding bril’.
Als ouders hun kinderen belasten met de inhoud van gesprekken dan kan je ervan uitgaan dat er sprake is van geweld.
‘Gezonde’ ouders willen vaak niets liever dan dat hun kind ook de andere ‘onveilige’ ouder blijft zien, ook al is elk contact voor hen zelf maar ook voor de kinderen hertraumatiserend.
Partijdigheid jeugdbescherming
“In plaats van zich zorgen maken over de, volgens hen, eventuele partijdigheid van de jeugdbescherming, zou het zo krachtig zijn als ouders daadwerkelijk aan de slag zouden gaan met de feedback die wij hen geven.”
Hiermee zeg je als professional eigenlijk tegen twee zwaar getraumatiseerde ouders dat zij zich professioneel moeten opstellen terwijl je hun onveiligheid en die van hun kinderen niet (h)erkent. Hoe onveilig en onwetend is dat?
Gesprekken zijn zinloos
“Eigenlijk belast ik, als jeugdbeschermer, de kinderen met deze kindgesprekken… Als deze niet serieus worden genomen en ouders verhaal halen bij hun kinderen over hetgeen ik terugkoppel, dan zie ik dat de gesprekken zinloos zijn.”
Zodra je dit opmerkt, weet je als professional dat het niet veilig is om terug te koppelen wat het kind jou in vertrouwen vertelt. Zulke gesprekken zijn dan niet ‘zinloos’, maar geven informatie over de veiligheid. En daar kun je dan als professional wat mee als je wilt weten wat er werkelijk speelt. Dit kun je (laten) onderzoeken. Nee, dit móet je (laten) onderzoeken, in belang van de kinderen. Dat is een zogenaamd ‘zinloos’ gesprek omzetten in iets zinvols voor de kinderen. Bijvoorbeeld een gestructureerd onderzoek naar partnergeweld: MASIC training: Gestructureerd onderzoek naar partnergeweld – Conflictscheiding.eu of het inzetten van de Schotten-aanpak: Vechtscheidingen | Rechtspraak
Het is duidelijk
“Het is duidelijk dat de verandering bij de ouders zelf ligt. Of zou moeten liggen. Dit is nodig om schade, loyaliteitsconflicten, ouderverstoting en bedreiging in de identiteitsontwikkeling te voorkomen. Helaas is de situatie meestal zo ver geëscaleerd wanneer gezinnen met echtscheidingsproblematiek bij de jeugdbescherming terechtkomen, dat een verandering verwachten bij ouders vaak niet meer realistisch is. Hun focus ligt op dat moment al te veel op de andere ouder. En vooral op wat hij of zij anders zou moeten doen. Beseften zij zich maar dat om de wereld voor hun kinderen te veranderen, zij bij zichzelf moeten beginnen.”
Het is duidelijk dat deze ouders en kinderen er niet zonder passende hulp uit kunnen komen. Door te schetsen dat het duidelijk is dat de verandering bij de ouders zelf ligt, ontken je de onveiligheid en leg je de verantwoordelijkheid voor het creëren van veiligheid bij henzelf, terwijl ze beiden zwaar getraumatiseerd zijn. De dader hoeft zo niet aan zijn herstel te werken en de slachtoffers komen niet aan herstellen toe. En ondertussen gaat de terreur door. Ze kunnen dit niet zelf!
Er zit schaamte op het erover te hebben, onwetendheid vaak ook dat er sprake is van geweld, en wanhoop over de situatie. Dus zie alles wat beide ouders benoemen als informatie waar je als professional wat mee kunt. En schroom niet daar andere professionals bij te betrekken als het je eigen pet te boven gaat.
