Ouderverstoting een risico bij stiefsystemen

Wat als de wereld van een kind zich opsplitst, omdat het niet van zijn vader of moeder mag houden, na de scheiding? Wat als de ene ouder blijft afgeven op de andere ouder. En wat als het nieuwe stiefsysteemlid ook tegen de andere ouder strijdt? Wat als daardoor het kind klem komt te zitten tussen zijn ouders en nieuwe stiefsysteemlid? Dan moet je als kind beschermd worden en het gezinssysteem begeleidt. Want een kind is voor vijftig procent zijn vader en voor vijftig procent zijn moeder. Bij ouderverstoting betekent dat, dat een deel van het kind er niet mag zijn. Dat het zich alleen kan identificeren met het ene ouderdeel die het meest aan het kind trekt. Het kind splits zich op verliest zijn eigen identiteit, raakt uitgeput, wordt ziek en wordt in een slepende strijd steeds verder beschadigd.

Kinderen laten zich gebruiken

Wanneer ouders hun scheiding niet goed afhechten blijven zij beiden emotioneel met elkaar verbonden. Niet meer als geliefden maar in het ergste geval als vechtende ouders. Een gevecht die jaren kan duren en die gaat van kwaad tot erger. Kinderen worden als kindsoldaten ingezet om het gevecht tussen de ouders kracht bij te zetten. Kinderen laten zich, loyaal als zij zijn naar hun ouders, hiervoor gebruiken. Het kind weet niet meer welke ouder te geloven of wat het moet geloven, wanneer het dag in dag uit geconfronteerd wordt met ouders die in elkaars ogen niet goed zijn. Ouders die elkaars tekortkomingen, die er altijd al zijn geweest, nu uitvergroten en tegen elkaar uitspelen.

Toen de ouders nog bij elkaar waren, rekenden zij elkaar niet af op de dingen waarin zij tekort schoten. Sterker nog, zij losten het samen op of namen het voor elkaar op. Want als ouders ondermijn je elkaars gezag immers niet. Na een scheiding is alles anders, het lijkt of het zicht van deze ex-geliefden zo vertroebeld is door blinde woede, met een onderlaag van rouw en verdriet, dat zij niets meer kunnen zien, horen of voelen. De kinderen worden volkomen uit het oog verloren. Ouders zetten hun woede voor elkaar, boven de liefde voor hun kind.

Stiefouder

De komst van een nieuw stiefsysteemlid geeft enorm veel stress bij een kind. Wanneer deze dan ook nog mede benadrukt hoe slecht de niet inwonende ouder is, wordt het voor een kind onmogelijk gemaakt om loyaal te blijven aan de ouder die op deze manier verstoten wordt. Want dat is wat erin sluipt, de andere ouder wordt buitengesloten en het nieuwe stiefsysteemlid neemt steeds meer de plek in van die biologische ouder. Vaak omdat dit nieuwe systeem graag als een kerngezin wil zijn, en het liefst het vorige systeem uitwist. En wanneer ouders geen positie innemen en hun ouderlijke verantwoordelijkheid niet pakken, om samen ouders te zijn van hun kind, maar ook het nieuwe stiefsysteemlid geen gepaste positie inneemt als ondersteunende mede opvoeder, verliest het kind zichzelf. Het hoort dan eigenlijk nergens meer bij, offert zichzelf op, voelt zich diep van binnen leeg, het heeft geen vaste bodem meer om gezond op te kunnen groeien. Voor de buitenwereld is de worsteling van het kind vaak niet zichtbaar. Ook al zijn er vele signalen, je zoekt het meestal niet op het gebied van ouderverstoting, maar het sluipt er wel langzaam in.

Iedereen hoort erbij

Het is belangrijk dat er niemand wordt uitgesloten, want ieder hoort erbij en heeft zijn plek in het systeem, draagt zijn eigen rugzak. Een kind mag kind zijn en zijn ouders steunen en helpen het. Een kind mag eindeloos liefde ontvangen en nemen van zijn ouders zonder daar iets voor terug te hoeven geven. Ouders houden onvoorwaardelijk van hun kind.

Ouders en het nieuwe stiefsysteemlid hebben een hele verantwoordelijke taak, namelijk het opvoeden van een kind. Per kind heb je maar één kans om dit goed te doen. Het is een voorrecht dat je dit mag en kan doen. Ouders blijven immers altijd ouders maar hoe wordt je, na je scheiding, partners in ouderschap? Dat begint allereerst met de vorige relatie goed af te hechten, voor je echt kunt beginnen aan het vormen van een nieuw gezinssysteem. Een stiefsysteem wordt gebouwd op een fundering van verdriet en rouw, daarom is een goede voorbereiding belangrijk. Het hele gezinssysteem dient hierbij begeleid te worden omdat het een complex proces is van onder andere afscheid nemen en opnieuw verbinden. Het stiefouderschap vraagt om bepaalde vaardigheden om dit goed vorm te kunnen geven.

Wanneer niemand wordt uitgesloten en ouders het kind de vrijheid geven om van hun beiden te mogen houden, en om zich te verbinden met het nieuwe stiefsysteemlid, kan een kind “heel” blijven in verbinding met zijn biologische ouders. In dat geval heeft het kind de meeste kans om gezond op te kunnen groeien in twee huizen, daar waar het warm is en waar het zich kan ontwikkelen en identificeren met zijn nieuwe stiefsysteem zonder zich op te hoeven splitsen of te moeten kiezen tussen zijn biologische ouders en nieuwe mede opvoeder. De stiefouder kan en mag niet de plaats innemen van een biologische ouder, dat roept al een disbalans in het energetisch veld van het kind. Er dient hier veel meer aandacht voor te zijn juist om de spanningen op dit gebied, bij een kind en het gezinssysteem te beperken.

Bron: Geschreven door Narriman el-Khattabi, Rouw specialist en relatietherapeut met als specialisme stiefrelaties www.stiefpunt.com en www.rouwpunt.com op 9 juni 2019. Gepost in Blog.