Wat is een obsessieve dwangmatige persoonlijkheidsstoornis?
Karaktertrekken die beginnen in de vroege volwassenheid en die de meeste gebieden van iemands leven beïnvloeden. Deze patronen omvatten een rigide fixatie op dingen die geordend en perfect zijn zonder enige verandering of flexibiliteit toe te staan. Hoewel de naam vergelijkbaar is met obsessieve compulsieve stoornis (OCS), zijn OCS en ODPS verschillende stoornissen. Moeite met het loslaten van controle Individuen met ODPS kunnen vaak gefixeerd raken op het idee dat alles perfect of in orde moet zijn. Zij willen graag controle houden over hun gedachten en hun relaties met andere mensen. Mensen kunnen hun leven beheersen met lijstjes, regels of schema’s. Zelfs als andere mensen zich hieraan ergeren, kunnen mensen met ODPS de behoefte voelen om herhaaldelijk te zorgen ervoor te zorgen dat alles perfect of in orde is. Mensen met ODPS kunnen ook omschreven worden beschreven worden als star of koppig, denkend dat er dat er maar één ‘juiste’ manier is om dingen te doen. Een andere uitdaging voor mensen met ODPS is het proberen te controleren van toekomstige gebeurtenissen.
Overdreven toewijding aan werk en productiviteit
Mensen met ODPS kunnen een grote hoeveelheid tijd besteden aan werk, sport of studie, en hebben vaak weinig tijd voor sociale of andere plezierige activiteiten als gevolg hebben. Op het werk of tijdens de studie streven ze naar perfectie en zijn ze zeer hardwerkend. Zij verspillen niet graag, en voelen zich ongemakkelijk om tijd te nemen om te ontspannen. Mensen die ODPS aarzelen vaak om iemand anders te laten helpen in het geval dat de andere persoon iets doet dat niet voldoet aan hun hoge eisen.
Moeite met het accepteren van andere perspectieven
Mensen die OCPD ervaren kunnen zeer vaste of starre ideeën hebben over moraal en waarden inclusief wat ethisch ‘goed’ of ‘fout’ is. Bijvoorbeeld, iemand met ODPS kan waarde hechten aan stiptheid en geïrriteerd raken als andere mensen te laat zijn, en deze mensen hard veroordelen. Mensen met ODPS kunnen moeilijkheden ondervinden om emoties te tonen aan anderen of zich ongemakkelijk voelen wanneer andere mensen emoties uiten. ODPS wordt vaak geassocieerd met relatieproblemen.
Hoe vaak komen deze problemen voor en waarom ze zich ontwikkelen?
Geschat wordt dat ongeveer 8% van de bevolking persoonlijkheidsstoornis problemen ervaart, met een kleiner aantal dat ODPS ervaart. De precieze oorzaak van deze problemen is onbekend, maar men denkt dat het gevolg is van een combinatie van factoren waaronder:
– Biologische factoren (zoals een erfelijke aanleg voor angst)
– Beperkende controle door ouders
– Vroeg in het leven opgedane ervaringen, soms aangeleerd gedrag (bijv. perfectionistisch, ordelijk,
en het handhaven van controle). Soms wordt kinderen geleerd dat ze altijd verantwoordelijk en
verstandig moeten zijn als een volwassene en zij kunnen zich zo gedragen om zich niet schuldig te
voelen of gestraft te worden.
Kan het behandeld worden?
Ja, gespecialiseerde psychologische behandelingen door professionals in de geestelijke gezondheidszorg hebben aangetoond effectief zijn voor mensen met ODPS neigingen. Steun voor familie en partners kan ook belangrijk zijn.